Wystawa Wojciecha Sternaka "Dwie z dróg"
09 stycznia 2019

Na prezentowaną w Galerii Muzeum Staszica w Pile wystawę składają się dwa cykle prac. W pierwszej chwili zapewne trudno znaleźć to, co je łączy, tak różne są pod względem formalnym. Tytuł wystawy i wnikliwsza obserwacja sugeruje nam, że należą one (choć w bardzo szczególny sposób) do kategorii fotografii podróżniczej. Wydaje się to zapowiadać obrazy jakich widzieliśmy już wiele, skupione na eksponowaniu piękna bądź egzotyki przedstawianych miejsc, a „najlepiej” obu tych czynników naraz. Te, które oglądamy, są jednak radykalnie inne.

Zacznijmy od cyklu poświęconego Laponii. Wyróżnikiem tych fotografii jest zaskakująca, nieprzystająca do rzeczywistości paleta tonów i widoczne w niektórych kadrach długie ślady słońca wędrującego po nieboskłonie. To one podpowiedzą nam, że rejestracja obrazu trwała przez wiele godzin, tak długo jak autor przebywał w danym miejscu, tym samym gromadząc w sobie energię spędzonego tam czasu. O takim podróżowaniu, w którym nie do końca ważne gdzie, a ważniejsze z kim, i że bez pośpiechu, bez przymusu „zaliczania” kolejnych atrakcji turystycznych są te fotografie.

Drugi z prezentowanych cykli zatytułowany „Granica. Rekonesans wizualny” przy całej swej odmienności ma pewne cechy wspólne z prezentowaną obok Laponią. I tutaj nie znajdziemy „wybitnie urokliwych miejsc”, „szczególnie pięknego światła” czy „fascynującego układu chmur”. Ta podróż jest jednak inna, jej celem jest tropienie wizualnych śladów międzywojennej granicy polsko-niemieckiej. Artefakty te dalekie są od wizualnej spektakularności, ich dojrzenie wymaga uwagi i wiedzy, a wybrana forma rejestracji służy ich uwypukleniu.

Oba cykle są częścią większego opowiadania Autora o wędrówkach, o możliwych postawach fotografa-podróżnika względem poznawanej rzeczywistości, ale także, a może przede wszystkim, o różnorodności możliwych sposobów zdawania relacji z podróży poza turystycznymi szlakami.

Paweł Żak